Antichrist (Ελ. Υπότιτλος : Αντίχριστος)

Μάστορας : Lars von Trier
Παίχτες : Willem Dafoe , Charlotte Gainsbourg
Πόσα πιάνει; δε γίνεται να βαθμολογηθεί
Με δυό λογάκια :
Ένα ζευγάρι χάνει το παιδί του με ολέθριες συνέπειες στην ψυχολογία αμφότερων, ιδιαίτερα της συζύγου. Μετακομίζουν στην “Εδέμ” όπως αποκαλούν το εξοχικό τους, ένα μικρό σπίτι χαμένο μέσα σε πυκνό δάσος. Εκεί η κατάσταση, αντί να εξομαλυνθεί, αποκτά ακόμα σκοτεινότερες διαστάσεις. Τελικά, το ζευγάρι θα κολυμπήσει σε πολύ βαθιά νερά, μεταβαίνοντας σε πρωτόγονες, σχεδόν ζωώδεις συμπεριφορές και αντιδράσεις.

Αναλυτικότερα :
Δυο λέξεις για το “Antichrist” : Ιδιοφυώς άρρωστο. Μέσα από τη μινιμαλιστική κινηματογράφιση, ξεδιπλώνονται όλοκληρες όψεις της Ψυχιατρικής επιστήμης. Από τη φύση του άγχους και των τρόπων με το οποίο εκδηλώνεται σε σωματικό επίπεδο, στα στάδια της θλίψης, το φόβο του ευνουχισμού, του θανάτου, της παλινδρόμησης σε προγενέστερα στάδια ύπαρξης. Σίγουρα δεν είναι ταινία για όλους. Είναι ένα βαθύ, σκεπτόμενο, δυσάρεστης θεματολογίας έργο και με νοήματα τουλάχιστον διφορούμενα. Θέλει γερό στομάχι αλλά και ιδιαίτερα ανοιχτό μυαλό για να εκτιμήσεις τη συμβολή στην πλοκή της ταινίας σκηνών όπως π.χ. Η σύνθλιψη των γεννητικών οργάνων του άντρα με ένα αγκωνάρι, ή η do it yourself κλειτοριδεκτομή με ένα σκουριασμένο ψαλίδι.

Το αυτό ισχύει και με τις θέσεις που ενστερνίζεται η ταινία που σίγουρα θα προκαλέσουν όσους έχουν ηθικές η/και θρησκευτικές ευαισθησίες. Φερ' ειπείν, η άποψη ότι η φύση – και κατ' επέκταση η ανθρώπινη φύση ότι είναι διαβολική. Ότι όσο απομακρύνεται κανείς από τον “πολιτισμό” και κατ'επέκτασιν τις κοινωνικές δομές και συμβάσεις (κύρια μεταξύ άλλων είναι και η “κλασική” αντίληψη που έχουμε για την ηθική) τόσο πιο πρωτόγονος γίνεται, τόσο η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του καλού και του κακού γίνεται και πιο δυσδιάκριτη.

Μην ξεγελαστείτε καθόλου από τον τίτλο. Δεν έχει καμιά, μα καμιά σχέση με θριλεράκια θεματολογίας τύπου “The Omen”. Για την ακρίβεια, δύσκολα το λες θρίλερ. Και για να το επεκτείνουμε ακόμα περισσότερο το πράμα, δύσκολα το χαρακτηρίζεις ως... οτιδήποτε. Είναι σχολή από μόνο του, ένα έργο που θα αναγνωριστεί πολύ αργότερα για την αξία και τις ριξηκέλευθες ιδέες του, που θα αποκτήσει μοιραία τη στάμπα του cult και θα παρακολουθείται διαχρονικά από λίγους και “πιστούς”. Αν ο δρόμος προβλεπόμενος, ο “καλός” (ή αλλιώς του Χριστού) είναι αυτός της προόδου, του εκπολιτισμού του ανθρώπου από την πρωταρχική κατάσταση του ζώου, εδώ ο δρόμος που ακολουθούν οι πρωταγωνιστές είναι ακριβώς ο ανάποδος.

Από την συμβατική ασφάλεια του πολιτισμού και των συμβάσεών του στο απωμονωμένο σπίτι στο δάσος (που πλέον ταιριαστά το αποκαλούν “Εδέμ”) και από εκεί ολοένα και εμβαθύνουν στην επανένωση με την “βασική” ανθρώπινη φύση τους, όπου σταδιακά κυριαρχούν τα στοιχειώδη ένστικτα και οι ζωώδεις ανάγκες και ορμές. Το κλάμα, η φυγή, η με κάθε τρόπο εκτόνωση, το σεξ, η βία. Υποβιβάζονται ηθελημένα, οι πρωταγωνιστές, παλινδρομούν σε πρότερα στάδια πνευματικής ανάπτυξης, σχεδόν στο επίπεδο του ζώου. Μέχρι που πρακτικά αλληλοσπαράζονται. Χωρίς ουσιαστικό λόγο, τα πάντα γίνονται ενστικτωδώς. Αποδεσμευμένα από κάθε ηθική και κοινωνική προσταγή και αξία. Για αυτό και το έργο ονομάζεται “Αντίχριστος”. Τουλάχιστον, προσωπικά, έτσι το αντιλαμβάνομαι.

Καταπληκτική, υπέροχη μέσα στη λακωνικότητά της κινηματογράφιση και “βρώμικη”φωτογραφία με τη μινιμαλιστική χρωματική παλέττα. Οι ερμηνείες, το κάτι άλλο. Ειδικά της Charlotte Gainsbourg. Όσα και να πληρώθηκε η κοπέλα, λίγα ήτανε. Η μουσική διακριτική, αλλά ουσιαστική. Αλλά και πλοκή έχει δομηθεί με ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο, έτσι ώστε το νόημα του έργου να μην εξαντλείται μονάχα στον προβληματισμό του κοινού όσον αφορά το τι θέλει να πει ο ποιητής. Με τη σταδιακή αποκάλυψη της αλήθειας και με τις ανατροπές που κρύβει, δε σταματά να κεντρίζει το ενδιαφέρον, ακόμα και σε άτομα που δε θα κατανοήσουν (ή δε θα μπουν στον κόπο να φιλοσοφήσουν) τα νοήματά της.

Splatter / Gore :
Μια κλειτοριδεκτομή που εκτελείται με σκουριασμένο ψαλίδι. Μια “ματωμένη” εκσπερμάτιση. Και ένας σαδιστικά δημιουργικός συνδυασμός ενός ηλεκτρικού τρυπανιού, ενός ποδιού και μιας τεράστιας ρόδας για ακόνισμα. Δεν είναι για τους ευαισθητούληδες αυτή η ταινία. Η βία δίνεται σε μικρές ποσότητες μεν, αλλά είναι αβυσσαλέα στο βάθος και την έντασή της.

Β / Κ (Βυζιά / Κώλοι) :
Ερωτικές σκηνές με άμεση απεικόνιση του σεξ, πρακτικά επιπέδου τσόντας. Το αταίριαστο πάντρεμα με τη βια και το υπόλοιπο γενικά περιεχόμενο της ταινίας, γίνεται εσκεμμένα, για να τονίσει ακόμα περισσότερο την αντίθεση με τον πρότερο “πολιτισμένο” βίο των δυο πρωταγωνιστών.

Ρεζουμέ :
Υποθέτω μπορεί να πει κανείς ότι το “Αντίχριστος” είναι ένα έργο που είτε το λατρεύεις, είτε το μισείς. Πάντως, οπωσδήποτε δεν πρόκειται να σε αφήσει αδιάφορο. Μη το δεις στο χαλαρό, την ώρα του μεσημεριανού φαγητού. Θέλει σκοτάδι και μοναξιά. Είναι δυνητικά επικίνδυνο έργο που πρέπει να ειδωθεί με προσοχή.