Κάψε Εγκέφαλο : Zift (2009)

Μάστορας : Javor Gardev

Παίχτες : Zahary Baharov, Tanya Ilieva, Vladimir Penev

Με δυο λογάκια :

Ένας μικροεγκληματίας γνωστός και ως «σκόρος» βγαίνει από τη φυλακή και βρίσκεται σε αναστολή για ένα έγκλημα που δεν έκανε. Τότε, στη Βουλγαρία δεν είχε γίνει ακόμη η επανάσταση των κομμουνιστών, αλλά τώρα, η χώρα του αποτελεί για τον «σκόρο» έναν διαφορετικό, ξένο κόσμο. Περιφερόμενος μέσα από παρακμιακές φτωχογειτονιές, μέθυσους και εξαθλιωμένους κατοίκους και παράγοντες του καθεστώτος που ακόμη τον καταδιώκουν, ψάχνει να βρει τα ίχνη της γυναίκας που αγάπησε, αλλά και έναν χαμένο θησαυρό…    

Αναλυτικότερα :

Ζιφτ είναι ανατολίτικης καταγωγής λέξη που μπορεί να έχει τις εξής 3 ερμηνείες, ανάλογα με τα συμφραζόμενα : α) η άσφαλτος, γενικά τα υλικά που χρησιμοποιούνται για το μπάλωμα των δρόμων β) η τσίχλα γ) τα σκατά. Και επειδή είναι πολύ δύσκολο να ορίσει κανείς επακριβώς τι εστί αυτό το ασπρόμαυρο εμβληματικό film noir, παραθέτω την εισαγωγή :

«… δούλευα για ένα φεγγάρι φορτηγατζής. Με πήραν στη δουλειά επειδή απέλυσαν τον προκάτοχό μου. Είχε προβληματική συμπεριφορά. Ο τύπος ήταν παντρεμένος με μια γυναίκα που τη ζήλευε τρελά. Μια μέρα, του λέει ότι θα βγει με τις φίλες της. Αυτός την ακολούθησε στα κρυφά. Και είδε ότι δεν πήγε να βρει τις φίλες της, αλλά έναν μαύρο ζαχαροπλάστη, πικάντικο σαν μαύρη σοκολάτα (!!!) Μαζί πήγαν στο σπίτι του μαύρου κι έκαναν βρωμιές. Ο τύπος δεν είπε τίποτα. Απλά πήγε κι έφερε το φορτηγό και έβαλε τη μάνικα μέσα από το ανοιχτό παράθυρο. Εκείνη τη μέρα το σπίτι του ζαχαροπλάστη πλημμύρισε από 3 τόνους σκατό…»

Το «Ζιφτ» είναι ένα απαράμιλλο τσίρκο παρακμής και απίθανων χαρακτήρων και καταστάσεων, σε έναν κόσμο που μοιάζει να βγήκε από τις σελίδες κάποιου βιβλίου επιστημονικής φαντασίας. Μέσα σε κάθε του καρέ, παρελαύνει μια απίστευτη κουστωδία χαρακτήρων, μέθυσοι νεκροθάφτες που κοντράρονται στο πυροκλάνι (!) βαρυποινίτες φιλόσοφοι με ατάκες τύπου «…η ερωτική συνεύρεση συνεπάγεται το αντίθετο της αυτοσυντήρησης…», μονόφθαλμοι μποξέρ που όταν δέχονται κάποιο γερό χτύπημα το γυάλινο μάτι τους απελευθερώνεται από το κρανίο και παίρνει τη δικιά του τροχιά, αυτοκτονικοί ποιητές, λάγνες νοσοκόμες, μοιραίες, καταστροφικές γυναίκες. Όλοι τους μαζί, σαν την πιο αταίριαστη χορωδία, εξυμνούν μια ιστορία στο βάθος της μιλάει για τη ζωή που είναι γλυκιά και μεγαλειώδης, παρόλη την ασκήμια της και το είδος αυτό του έρωτα που διαλύει, καταστρέφει, εξαγνίζει.

Δεν ξέρω επακριβώς αν το «Zift» είναι ιδιοφυές ή απλά καμένο. Σίγουρα όμως υπάρχουν αρκετά στοιχεία στις παράξενες – σχεδόν πειραματικές - λήψεις και κάδρα του, στις ερμηνείες και στο pacing της ιστορίας που συνηγορούν για την πρώτη εκδοχή. Παράλληλα, κατορθώνει να αυτοσαρκαστεί, να διαλύσει και να καφριλιάσει τον εαυτό του και τον κόσμο που απεικονίζει, χωρίς να χάνει ίχνος από την τραγικότητά του, κατορθώνει να σε κατακλύσει από ένα κάρο άσχετες, απίθανες φάτσες και καταστάσεις που η καθεμία έχει τη δική της ιστορία να διηγηθεί, χωρίς όμως να χάσει ποτέ τη ρότα του και να ξενερώσει το θέμα του. Πάντως τρέφω τη βεβαιότητα ότι αν οι Tarantino και Guy Richie είχαν γεννηθεί φτωχοί και Ευρωπαίοι, θα γύριζαν ταινίες – παρακμιακά πανηγυριώτικα παραμύθια σαν το «Zift»…

Σούζα τ΄ Αλουγάκι :

Βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα

Αποτέλεσε την πρόταση της Βουλγαρίας για το Oscar ξενόγλωσσης ταινίας για το έτος 2009.

Πόσα πιάνει;  Ανεκτίμητο!